Երրորդ ուսումնական շրջանի ամփոփում
Reply
Category Archives: Մայրենի
Աշխարհի ամենաճշմարտախոս մարդը
Երկար քթով մի փոքրիկ ծերուկ, բուխարու առաջ նստած, պատմում էր իր արկածները։
Լսողները նրա երեսին ծիծաղում էին.
― Ա՜յ քեզ Մյունխհաուզեն, ա՜յ քեզ բարոն։
Բայց ծերուկը նրանց չէր էլ նայում։ Նա հանդարտ շարունակում էր պատմել, թե ինչպես է թռել լուսին, ինչպես է ապրել երեք ոտանի մարդկանց մեջ, թե ինչպես իրեն մի մեծ ձուկ կուլ է տվել, ինչպես է գլուխը կտրվել։
Սի անգամ ինչ-որ մի անցորդ լսեց, լսեց նրան ու հանկարծ բացականչեց.
― Ա՜յդ բոլորը սուտ է։ Այնպիսի բաներ չեն եղել։
Ծերուկը դեմքը խոժոռեց և ծանր ու մեծ պատասխանեց.
― Այն բոլոր կոմսերը, բարոնները, իշխաններն ու սուլթանները, որոնց ես պատիվ եմ ունեցել լավագույն բարեկամներ անվանել, միշտ ասում էին, որ ես աշխարհիս ամենաճշմարտախոս մարդն եմ։
Շրջապատողներն ավելի բարձր հռհռացին։
― Մյունխհաուզենը ճշմարտախոս մարդ է։ Հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛…
Իսկ Մյունխհաուզենը, նրանց վրա ուշադրություն չդարձնելով, շարունակում էր պատմել, թե ինչպես եղջերվի գլխին մի հրաշք-ծառ էր աճել։
― Ծա՞ռ… եղջերվի գլխի՞ն…
― Այո, բալի ծառ, իսկ ծառի վրա՝ բալ… Հյութալի, քաղցր բալ…
Այդ բոլոր պատմվածքները տպված են այստեղ, այս գրքում։ Կարդացեք և ինքներդ դատեցեք, աշխարհում բարոն Մյունխհաուզենից ավելի ճշմարտախոս մարդ եղե՞լ է արդյոք։
Թվականներ-մի,
Մայրենի ինքնաստուգում
Կարդա՛ տեքստը և կատարի՛ր առաջադրանքները:
Առյուծը գազանների արքան է: Այդ «տիտղոսին» ոչ ոք չի կասկածում, և ոչ մեկը չի վիճարկում: Իսկ ինչո՞ւ հատկապես առյուծին է շնորհվել այդ տիտղոսը: Նա գիշատիչներից ամենաուժե՞ղն է: Հազիվ թե: Ուժով, կարելի է ասել, զիջում է վագրին: Ամենաճարպի՞կն է: Նույնպես՝ ոչ. Նա զիջում է ընձառյուծին: Գիշատիչներից ամենախոշո՞րն է: Դարձյալ ոչ. սպիտակ արջը 700-800 կիլոգրամ է կշռում, նույնիսկ վագրը, որ 300 կիլոգրամ է, ավելի խոշոր ու ծանր է: Հասուն արու առյուծի առավելագույն քաշը 230 կիլոգրամից ավել չէ: Եվ, համենայն դեպս, առյուծն է գազանների արքան: Եվ նա այդ տիտղոսը կրելու իրավունքն ունի: Ըստ երևույթին, առյուծին գազանների արքա են կոչել ոչ թե ուժի, այլ՝ կեցվածքի համար, վեհ ու հպարտ կեցվածքի և նույնքան վեհ ու հպարտ բնավորության համար: Առյուծը բաց տարածությունների բնակիչ է, չի թաքնվում դարանում ու սպասում որսի: Նա որսի վրա բացահայտ է գնում՝ իր մռնչոցով բոլորին նախազգուշացնելով, որ գազանների արքան որսի է ելել: Եվ ամեն մի կենդանի էակ դողում է այդ «արքայական մռնչոցից»: Բայց առյուծը նաև մեծահոգի է, երբեք չի ոչնչացնում կենդանիներին, եթե կուշտ է:
1․ Ինչո՞ւ է առյուծը համարվում գազանների արքա: Նա գիշատիչներից ամենաուժե՞ղն է:
2․ Դո՛ւրս գրիր առյուծին բնութագրող բառեր: Ամենաուժեղ, արքա, Գիշատիչ, մեծահոգի։
3․ Գրի՛ր հոմանիշները՝ արքա, խոշոր, վեհ, կասկածել: Արքա-թագավոր, խոշոր-մեծ, վեհ-բարձր, երկմել։
4․ Գրի՛ր հականիշները՝ ոչ, ծանր, խոշոր, մեծահոգի, ոչնչացնել, կուշտ: Ոչ-այո, ծանր-թեթև, խոշոր-փոքր, մեծահոգի-բարի, ոչնչացնել-կառուցել, կուշտ-սոված
5. Ճարպկությամբ ո՞ւմ է զիջում առյուծը: Նա զիջում է ընձառյուծին։
6․ Տեքստից դո՛ւրս գրիր 5 բայ /գործողություն ցույց տվող բառ/։ Զիջել, կասկածել, նախազգուշացնել, կոչել, ոչնչացնել
7․ Տեքստում գրված թվականները գրի՛ր տառերով։ Յոթ հարյուր, ութ հարյուր, երեք հարյուր, երկու հարյուր երեսուն։
8․ Նախադասության ընդգծված բառերին «ինչպիսի՞» հարցին պատասխանող լրացումներ ավելացրո՛ւ։ Արքայական որսի, հզոր մռնչոցով, ուժեղ արքան
Նա որսի վրա բացահայտ է գնում՝ իր մռնչոցով բոլորին նախազգուշացնելով, որ գազանների արքան որսի է ելել:
9․ Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը․
Գաղտնիք, վայրէջք, պառկել, զարդարվել, արթնանալ
10․ Կազմի՛ր երեքական բառ հետևյալ ածանցներով՝
-վածք-ծալվածք, թխվածք, կարվածք
-ային-համակարգչային, ճանապարհային, դասարանային։
-ական- տնական, օրինական, դպրոցական
-ակ-գնդակ, նավակ, տնակ։
-եղեն-ընդեղեն, կաթնեղեն, մսեղեն։
11․ Համացանցից գտի՛ր հետաքրքիր փաստեր առյուծի մասին, 3-4 նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ։
Առյուծների խմբի որոշ առանձնյակներ հայտնի են որպես մարդակերներ, թեպետ սա տեսակի սննդառության ուղղակի բնութագրիչներից չէ։ Պայմանականորեն, առյուծները բնակվում են խոտածածկ տարածություններում և ազատ սավաննաներում։ Մյուս մեծ կատուների համեմատությամբ՝ առյուծները շատ ավելի ընտելացած են ցերեկային կենսակերպին, սակայն որոշ հանգամանքներից ելնելով կարող են ակտիվություն ցուցաբերել նաև գիշերային ժա
Հայոց լեզու
228-Եռեսուն, քառասուն, հիսուն, վաթսուն, ևոթսուն, ութսուն, ինսուն։ Սունը ցույց է տալիս տասնյակ։ 229- 230- Վաթսունհինգ, քառասունութ, հարյուր յոթ, իննսուներեք, վեց հազար ութսունյոթ, չորս հազար երեք հարյուր քսանմեկ, յոթ հարյուր ութսուն վեց 231-կամ ինն կամ ինը 232-բոլորն էլ ցույց են տալիս համար 233-Տասներորդ, երրորդ, երկրորդ, երեսունհինգերորդ, տասներկուերորդ, չորրորդ, քսանութերորդ, ութսուներկուերորդ, տասնվեցերորդ, առաջին։
Մայրենիի ֆլեշմոբի 6-րդ և 9-րդ առաջադրանքները տեղադրի՛ր բլոգումդ, ապա գրի՛ր պատասխանները:
6.Եկավ նա,մեր սիրտը լցրեց,իր գալով,ծաղիկ ծախկեց։
9։Մանուկների քաղաք։
Այդ քաղաքում լինելու են շատ շոկոլադի գործարաններ։Երեխաները այդ քաղում ունենալու են իրենց սեփական տները և ուտելու են և ընտրելու են նրանց տեսքը։Երեխաների քաղաք մտնելուց մի մարդ գալիս կանգնում է իրենց դիմաց և զգեստներ առաչարկում,իսկ երեխան ընտրում է մեկը, հագնում այն և մտնում քաղաք։Եվ ի դեպ քախաք կարող են մտնել 1-ից մինչև 18-տարեկան երեխաները։Քաղաքում ամենինչ անվճար է լինելու երանի այդ քաղաքը իրականում լիներ։
Գնում եմ Մայր դպրոց…
Իմ Հյուսիսը. Հյուսիսային դպրոցն ու ես։Իմ համար կարևոր է դպրոցը, որովհետև դպրոցը մեզ բոլորիս շատ բաններ է սովորացրել,եթե դպրոցը չլիներ մենք այսքան բանների չեինք հասնի,իմ համար շատ է կարևվոր դպրոցը:
Հյուսիսային դպրոցի յոթ հրաշալիքները։ Ռուսերեն, մարմնամարզություն,մաթեմատիկա,ընկերները, դասատուները, ընտրությունները,թեխնոլոգյա,դպրոցը։
Մայր դպրոցն ու ես։Մայր դպրոցը իմ համար շատ շատ կարևոր բան է որովհետև մայր դպրոցում մենք շատ ավելի բաններ ենք սովորելու այնտեղ նոր նախագծեր են լինելու ու շատ ավելի նոր բաններ ենք սովորելու։
Ի՞նչ սպասելիքներ ունեմ Միջին դպրոցից։Ինձ թվում է վոր ես կունենամ նոր ընկորներ ես իմ ընկերների հետ կծանոթոնամ իմ ընկերների հետ,նոր դասատուներ կլինեն,նոր նախագծոր և այլն։
Որքանո՞վ եմ ճանաչում Մայր դպրոցը։Ես շատ լավ չեմ ճանաչում մայր դպրոցը բայց ես գիտեմ վոր այնդտեղ շատ լավ է։
Իմ ամենասիրելի վայրը Մայր դպրոցում։Իմ ամենա սիրելի վայրը մայր դպրոցում ֆուտբոլի դաշտն է։
Քո ցանկությամբ ընտրի՛ր Ղ․ Աղայան փաթեթից որևէ ստեղծագործություն (հեքիաթները,պատմվածքները, զրույցները, բանաստեղծությունները) և կարդա՛, բլոգումդ վերլուծի՛ր, դասարանում պատմի՛ր, հիմնավորի՛ր ընտրությունդ։Ես կարդացել էմ Հնարագետ ջուլհակը։
Շահ-Աբասի ժամանակ հեռու աշխարհից դերվիշի հագուստով մի մարդ է գալիս Սպահան քաղաքը։ Քաղաքի ընդարձակ հրապարակի մեջ այդ դերվիշը մի մեծ շրջան է քաշում փայտով, ինքն էլ կշտին նստում լուռ ու մունջ։ Անցուդարձ անողները նայում են և զարմանալով հարցնում, թե՝ դու ո՞վ ես, այս ի՞նչ բան է, որ դու քաշել ես. արդյոք մի թալիսման չէ՞ սա, և մեզ համար բարի՞, թե՞ չար թալիսման է… Դերվիշը բնավ չի խոսում։ Ամբողջ քաղաքը վարանման մեջ է ընկնում, թե՝ սա ի՞նչ կնշանակե արդյոք։ Վերջը իմաց են տալիս Շահ-Աբասին, թե՝ այսպիսի մի դերվիշ է եկել…
Շահ-Աբասը իր գիտնականներից մեկին ուղարկում է, որ տեսնե ի՞նչ բան է, ի՞նչ է դերվիշի ուզածը, ինչո՞ւ է ժողովրդին սարսափի մեջ գցել։
Գիտնականը գնում է և ասում դերվիշին. — Ո՛վ մարդ, ես հասկանում եմ քո միտքը։ Քո շրջանը նշանակում է երկինք։ Դատարկ է մեջը։ Այդ նշանակում է, որ դու ուզում ես երկինքը կապել, որ ոչ մի ամպ չլինի այնտեղ, որ է՛լ անձրև չգա, սով ընկնի մեր աշխարհքը։ Գիտե՛մ, գիտե՛մ, որ դու կարող ես այդ բոլորն անել, բայց խղճա՛ մեզ, այդպես բան մի՛ անիլ, ինչ որ ուզես՝ քեզ կտա թագավորը…
Դերվիշը բնավ չխոսեց և գիտնականի երեսին անգամ չնայեց։ Բայց ժողովուրդը, լսելով գիտնականի բացատրությունը, ավելի մեծ երկյուղի մեջ ընկավ։ Էլ չէին ասում, թե՝ գուցե սխալ էր գիտնականի բացատրությունը, այլ դրա հակառակ՝ լուն ուղտ շինելով, պատմում էին իրար, թե. «Բա չե՞ք ասիլ, դերվիշը մի ամենազոր մարդ է, այսինչ երկրում հեղեղ և կարկուտ է թափել, բոլոր բնակիչներին կոտորել, այնինչ տեղ յոթը տարի շարունակ կապվել է երկինքը, ոչ մի կաթիլ անձրև չի եկել, սով է ընկել երկիրը, բոլորեքյանք կերել են միմյանց…»։ Մյուս օրը Շահ-Աբասն ուղարկեց մի ուրիշ գիտնական։
— Գիտե՛մ, գիտե՛մ, ով ես դու, մա՛րդ Աստուծո,— ասում է գիտնականը։— Քո շրջանը նշանակում է երկիրս։ Դատարկ է մեջը։ Դրանով ուզում ես ասել, որ ժանտախտով պիտի դատարկես մեր երկիրը։ Խնայի՛ր մեզ. խնայի՛ր, ի սեր Ամենակալին, այդպես բան մի՛ անիլ, ինչ որ ուզենաս՝ քեզ կտանք։
Դերվիշը դարձյալ մնաց լուռ։ Ավելի ևս սաստկացավ ժողովրդի երկյուղը, և նորանոր առասպելներ տարածվեցին քաղաքի մեջ։
Բոլոր գիտնականները հաջորդաբար գնացին դերվիշի մոտ, և բոլորն էլ, ունքը շինելու տեղ, աչքն էլ հանեցին, փոխանակ ժողովրդի կասկածը փարատելու, նրան ավելի երկյուղի ու սնահավատության մեջ գցեցին։
Ինձ շատ է դուր գալիս Հնարագետ ջուլհակ հեքիաթը հերոսները,դերվիշը և այլն։Ինձ շատ են դուր գալիս Ղ. Աղայանի պատմություննորը։ԵՒ իմ ամենասիրելի հեգյաթը Հնարագետ ջուլհակն է։
Ինքնաստուգում
1.Առանձին խմբերով ներկայացրո՛ւ գոյականները և ածականները՝ խիզախ, բարի, գարուն, արև, երկար, ծաղիկ, վազել, ժամացույց, ջրել, գնալ, հրաշալի, երեխա, լողալ,վազվզել, մաքուր, նավաստի:
Գոյականները։Գարուն,արև,գարուն,ծաղիկ,ժամացույց,երեխանավասկի։
Ածականները։Խիզախ,բարի,երկար,ջրել,գնալ,հրաշալի։
2. Տրված բառերից կազմի՛ր գոյականներ՝ իշխել, ճեղքել, գործել, շքեղ, ուսուցանել, դեղին, բժշկել, հյուսել:1իշխել-իշխան2ճեխքել-ճեխք3գործել-գործ4շքեղ-շքեխություն5ուսսսուցանել-ուսում6դեղին-դեղնություն7բժշկել-գժիշկ8հյուս։
3.Տրված գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ՝ գլուխ, թվական, երկիր, սենյակ, հարևան, ծառ, տեր, ժապավեն, մարդ, կին։Գլուխններ,թվականներ,երկրներ,սենյակններ,հարևաններ,ծառեր,տերրեր,ժապավեններ,մարդիկ։
4. Առանձին խմբերով ներկայացրո՛ւ հատուկ և հասարակ գոյականները՝ ուսուցիչ, Գևորգ, քաղաքացի, ընկեր, կատու, Երևան, Աննա, Սևան, գետ, Հարությունյան:
Հասարակ-ուսւցիչ,քախաքացի,ընկեր,կատու,գետ։
Հատուկ-Քևվորգ,Երևան,Աննա,Հարությունյան։
5.Տրված բառերը բաժանի՛ր բաղադրիչների. յուրաքանչյուր բառի դիմաց գրիր տեսակը ըստ կազմության՝ բարեկամ, գրավոր, ծով, լուսամուտ, անպետք, հողոտ, գնորդ, ամառ :
Լույաս-ա-մուտ,առանց-պետք,հող-ուտ,գնել-որդ,ամառ։
6. Տրված բառերը դարձրո՛ւ նախածանցավոր կամ վերջածանցավոր ՝ կաթ, խորհուրդ, գետ, հեռու, քար, ամպ:Կաթնային,խորհորդավոր,գետնային,հեռավոր,քարեր,ամպոտ
7. Հարցում արտահայտող բառերի փոխարեն համապատասխան բառեր կամ բառակապակցություններ գրելով՝ նախադասություններ ստացիր։ Ո՞ւմ ո՞վ ինչպիսի՞ն Է Ռոբերտը ույեղ է
Ի՞նչը ինչպե՞ս ի՞նչ Էր լինում։Ռոբերտը գնում եր տուն
Ինչի՞ ի՞նչը ինչո՞վ ի՞նչ Է եղել։Համակարքիչը լարերով էին մյացրել եին։
Ո՞վ ի՞նչ արեց ինչո՞ւ։ Արեգը հաց կերավ որովհետև սոված եր։
Հայոց լեզու 5
221.Լեռնային, խոտավետ, հավերժական, կենդանական, մշուշապատ, վայրի, մորուքավոր, բարձր, անպատչելի։224-Ա-դրական, Բ-բաղդատական, Գ-գերադրական։ Որովհետև դրանք համեմատոմ են ածականները։ 225-Ամեից վատ, ամենագեղեցիկ, ամենաբարձր, ամենից ազնիվ, ամենահզոր, ամենաահեղ, ամենից համեստ, հնագույն, ամենածանր, լուրջագույն, ամենախոշոր։ 226-մեծագույն, ամենամեծ, ամենիցմեծ։
Հայոց լեզու 5
- Հայոց լեզու 5 գրքից գրի՛ր 216, 217, 218, 219, 220 վարժությունները:
216-քույր-գեղեցիկ, եղբայր-ուժեղ, մայր-բարի, հայր-խորհրդատու, տատիկ-խելացի, պապիկ-սպորտասեր
217-սրտային, վախկոտ, քարե, մայրային, երկնային, արևոտ, փայտե, լեռնային, երկաթե, օդային, ծաղկե, եղբայրային, ոսկե, արծաթե, ծովային, Ամերիկական, Ֆրանսյական, Գերմանական
218-Հնագույն, լայն, հին, ուժեղ, ճկուն, հասարակակամ, Հունական, անբաժանելի։ Դարձավ
սովորական շատ հասարակ տեքստ։
219-դաժան, խեղճ, իսկական, վայրենի, թշվառ, գիտակ, արցունքանման, սուտ, կեղծավոր։
220-անջուր, վայրի, անանցանելի։
Դարձավ սովորական շատ հասարակ տեքստ։
- Ածական( կարդա, ծանոթացիր ածականի տեսակներին)
- Ղ․ Աղայանի «Հնարագետ ջուլհակը» պատմվածքի միջից դո՛ւրս գրիր 10 ածական:
լուռ, մունջ, դատարկ, հնարագետ, ամենակալ, հասարակ, տարօինակ, հանճար, ծեր, քաջ։
Մայրենի
- Ղ․ Աղայանի «Հնարագետ ջուլհակը» պատմվածքը դերերով պատմե՛լ սովորիր:
- Կատարի՛ր պատմվածքի տակ գտնվող բոլոր առաջադրանքները:
Հարցեր և առաջադրանքներ
- Գրի՛ր կապույտ գրված բառերի հոմանիշները:
- Բացատրի՛ր նարնջագույնով գրված նախադասությունները, արտահայտությունները:
- Հնարագիտություն, թագավոր, կտավ, հարցմունք, կախարդական, անմահական, գլուխ, արհեստասեր բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր, որոշի՛ր կազմությունը (պարզ, բարդ, ածանցավոր, բարդ ածանցավոր):
Հնարագիտություն — հնար+ա+գիտ+ություն — բարդ ածաանցավոր
Թագավոր — թագ+ավոր — ածանցավոր
Կտավ — պարզ
Հարցմունք — հարց+մունք — ածանցավոր
Կախարդական — կախարդ+ական — ածանցավոր
Անմահական — ան+մահ+ական — ածաննցավոր
Գլուխ — պարզ
Արհետասեր — արհեստ+ա+սեր — բարդ - Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր 5 անձ ցույց տվող, 5 իր ցույց տվող գոյականներ: Պատմվածքից փորձիր գտնել և դուրս գրել հատուկ գոյականը:
Անձ ցույց տվող գոյական — Շահ-Աբաս, դերվիշ, գիտնական, մարդ, ջուլհակ։
Իր ցույց տվող գոյական — Հագուստ, փայտ, կարկուտ, ուղտ, կաթիլ։
Հատուկ գոյական — Շահ-Աբաս, Սպահան - Բնութագրի՛ր դերվիշին, ջուլհակին:
Դերվիշ — խելագար
Ջուլհակ — իմաստուն, խելացի, հնարագետ - Ի՞նչ սովորեցրեց քեզ պատմվածքը: Բանավոր ներկայացրո՛ւ:
Սովորեցրեց, որ պետք է խելացի գործել։
Ռոբերտ Համբարձումյանի բլոգ 